Í stað þess að framkvæma hagkvæmustu valkostina til að draga úr umferðartöfum og bæta með því hag allra borgarbúa hafa borgaryfirvöld í Reykjavík kosið að einblína á borgarlínuna. Samkvæmt nýlegri skýrslu Cowi og Mannvits er fyrsti áfangi borgarlínunnar talinn munu stytta ferðatíma þeirra u.þ.b. 4% sem nú ferðast með strætisvögnum en lengja ferðatíma þeirra sem fara um á venjulegum bifreiðum. Hugmyndin er með öðrum orðum sú að tefja enn frekar för þorra borgarbúa en flýta för lítils minnihluta. Tæpast þarf að taka það fram að sá mikli meirihluti sem á að þola enn frekari umferðartafir vegna borgarlínunnar á einnig að borga kostnaðinn af henni. (Ragnar Árnason, Borgarlínan er þjóðhagslega óhagkvæm, Mbl. 9. nóvember 2020)
Óafturkræf umhverfisáhrif
Gert er ráð fyrir að fyrsta lota Borgarlínu, í samræmi við nýsamþykktan Samgöngusáttmála, muni liggja um mörg mjög viðkvæm svæði á höfuðborgarsvæðinu þar sem hugsanlegt er að hún geti valdið miklum, neikvæðum og óafturkræfum umhverfisáhrifum. Hér er um að ræða tengingu yfir Elliðaárnar, eftir Laugardalnum og niður á Hlemm, eftir Hverfisgötu og niður á Lækjartorg, eftir Lækjargötu og Fríkirkjuvegi, yfir Tjörnina á Skothúsvegi, upp að Landspítala og síðan yfir Fossvog, yfir á Kársnes og eftir því endilöngu að Hamraborg. Gert er ráð fyrir að Borgarlínan yfirtaki sumar af þessum götum algerlega þannig að önnur ökutæki þurfa þá að leita eitthvað annað, með auknu álagi á þær götur. (Gestur Ólafsson, Að reikna sig ráðalaus, Mbl. 30. október 2020)
Þjóðhagslegur kostnaður við umverðartafir er mjög mikill
Hugmyndin er m.ö.o. sú að leggja auknar tafir á 88-96% borgarbúa til að flýta för 4-12% þeirra. Þar að auki verða þessi 88-96% borgarbúa sem verða fyrir auknum töfum í umferðinni að borga þorrann af fjárfestingunni í Borgarlínunni sem nemur tugum milljarða sem og rekstrartapið af strætisvögnunum. (Ragnar Árnason, Borgarlínan, Morgunblaðið 29. okt. sl)
Meistaraverk skáldskpargyðjunnar
Þórarinn Hjaltason, talsmaður SFA og umferðarverkfræðingur, ritaði nýleg áhugaverða grein í Morgunblaðið (16.10.2020) um arðsemisútreikning fyrir fyrsta áfanga borgarlínu. Tilefnið er félagshagfræðileg greining verkfræðistofunnar Mannvits og danska ráðgjafarfyrirtækisins COWI á áfanganum.
Í grein Þórarins kemur m.a. fram að borgarlínan skili nær engu í minni bílaumferð, jafnvel þó að miðað sé við forsendur borgarlínuverkefnisins sjálfs. Þá myndi þrisvar sinnum ódýrara hraðvagnakerfi gera nánast sama gagn og það vagnakerfi sem til stendur að innleiða sem borgarlínu, án þess að valda þeim viðbótar umferðartöfum sem nýja borgarlínan mun óhjákvæmilega leiða af sér.
Grein Þórarins virðist hafa orðið Staksteinum Morgunblaðsins (17. október 2020) hvatning til þess að rifja upp, að opinberir arðsemisútreikningar séu gjarnan meðal mestu meistaraverka skáldskapargyðjunnar, þegar réttlæta þurfi rándýr og vitlaus verkefni á kostnað skattgreiðenda. Tilgangurinn sé þá aðallega að setja slík óréttlætanleg verkefni í faglegan búning og jafnvel þó að útreikningar standist sem slíkir, þá hafi þeir enga þýðingu þar sem gefnar forsendur eigi ekki við næg rök að styðjast.
Áætlaður kostnaður við fullgerða borgarlínu er 70 milljarðar kr. Ódýrt hraðvagnakerfi upp á 15-25 milljarða kr. myndi gera nánast sama gagn og valda mun minni umferðartöfum á framkvæmdatíma. Í samgönguáætlunum fyrir borgarsvæði af svipaðri stærð og höfuðborgarsvæðið er sjaldgæft að gert sé ráð fyrir umfangsmiklu sérrými fyrir hraðvagna.